Lichtplan maken: een stappenplan
Een goed plan is de sleutel tot succes. Voor de verlichting is dat niet anders. Wij leggen je uit hoe je zelf een lichtplan maakt.
Functionele lichtplanning
In het onderstaande stappenplan gaan we voor een functionele lichtplanning. Dit wil zeggen dat we naar de verschillende functies van een ruimte kijken om de lichtpunten te bepalen.
Deze aanpak verschilt dus van een klassieke lichtplanning, waarbij de volledige ruimte egaal verlicht wordt (vaak met slechts één lamp in het midden van de kamer).
Een lichtplan opstellen in 6 stappen
Zelf een lichtplan maken doe je aan de hand van deze 6 stappen:
Stap 1: maak een plattegrond
Teken eerst een plattegrond van je woning op een schaal 1:50 (1 cm op de tekening is 50 cm in realiteit) of een andere verhouding die makkelijk werkt. Gebruik hiervoor een blad papier of de bouwplannen van je architect. Er bestaat ook software om dit soort grondplannen digitaal te tekenen.
Duid op het plan vaste elementen aan, zoals ramen, deuren en trappen. Vergeet ook belangrijke items zoals een kookeiland, hoeksalon, boekenkast, eettafel, televisie… niet.
Stap 2: functies bepalen
Noteer per kamer wat je er doet. Bijvoorbeeld:
- Keuken: koken, afwassen, eten…
- Woonkamer: televisie kijken, lezen, gasten ontvangen…
- Eetkamer: eten, huiswerk maken, gezelschapspelletjes spelen…
- Badkamer: douchen, scheren, make-up…
- Slaapkamer: slapen, aankleden…
Deze informatie is cruciaal om te bepalen waar je licht nodig hebt en welk type verlichting hiervoor het best geschikt is. We onderscheiden 3 soorten:
- Basisverlichting: de algemene verlichting van een ruimte
- Taakverlichting: gericht licht voor activiteiten
- Sfeerverlichting: indirect of decoratief licht
Stap 3: basisverlichting aanduiden
Basisverlichting is het algemene licht in een ruimte. Het zorgt ervoor dat je overal goed kunt zien en veilig kunt bewegen. Basisverlichting is meestal het eerste licht dat je aansteekt als je een kamer binnenkomt.
Enkele voorbeelden:
- Een centrale plafondlamp in de hal
- Inbouwspots boven de hoekbank in de woonkamer
- Een grote hanglamp boven de eettafel
Stap 4: taakverlichting aanduiden
Taakverlichting is gericht licht dat je nodig hebt op specifieke plaatsen. Het helpt bij taken zoals lezen, werken, koken of jezelf verzorgen.
In vergelijking met basisverlichting is taakverlichting sterker en gerichter. Denk aan:
- Een leeslamp naast de zetel
- Een bureaulamp op een bureau
- Spots boven het aanrecht in de keuken
- Verlichting bij de spiegel in de badkamer
Stap 5: sfeerverlichting aanduiden
Sfeerverlichting is zacht, indirect licht dat zorgt voor gezelligheid en een warme uitstraling in huis. Het heeft geen functioneel doel, maar maakt de ruimte aangenamer. Je gebruikt het om een bepaalde sfeer te creëren.
Voorbeelden van sfeerverlichting zijn:
- Een tafellamp op een dressoir in de eetkamer
- Een tafellamp met warm licht op een tv-kast
- LED-strips in een verlaagd plafond
- Wandlampen met indirecte verlichting
Stap 6: elektrische voorzieningen bepalen
Op basis van bovenstaande informatie bepaal je de elektrische voorzieningen van het lichtplan. Voor sommige lichtpunten heb je enkel een voedingskabel nodig, zoals een inbouwspot in het plafond, terwijl andere lichtpunten een stopcontact vragen, zoals een staanlamp. Duid dit aan op het grondplan.
Verlichtingsarmaturen selecteren
Na het opstellen van een lichtplan is het tijd om de verlichtingsarmaturen te selecteren. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn namelijk verschillende zaken om rekening mee te houden.
Kleurtemperatuur
Kies lampen met de juiste kleurtemperatuur van de lamp. De kleurtemperatuur, uitgedrukt in Kelvin, zegt hoe het licht eruit ziet:
- 2700-3000K: warm wit
- 3500-4000K: neutraal wit
- 5000K+: koel wit
Voor ruimtes waar gezelligheid centraal staat, zoals de woonkamer en slaapkamers, raden we warm wit licht aan.
Neutraal wit licht is beter geschikt voor functionele toepassingen. Denk aan een keuken waar je groenten snijdt of een badkamer waar je make-up aanbrengt.
In woningen is koel wit licht (meer dan 5000K) zelden nodig. Dit is eerder geschikt voor werkverlichting.
Lichtopbrengst
In een verlichtingsplan moet niet elke lamp even hard schijnen. Soms is een zachte gloed voldoende.
De hoeveelheid licht of lichtopbrengst drukken we uit in lumen. Dit zijn enkele richtwaarden per ruimte:
- Woonkamer: 100-150 lumen/m²
- Badkamer: 200-300 lumen/m²
- Keuken: 300-500 lumen/m²
- Bureau: 300-500 lumen/m²
Opgelet: vroeger werd gekeken naar het wattage van een lamp om de hoeveelheid licht te bepalen. Bij moderne ledverlichting is het aantal lumen een betere indicator.
Lichtkleur
Op sommige plaatsen is gekleurde verlichting een meerwaarde. Wat dacht je van gedimd rood licht in de nachthal die ervoor zorgt dat je sneller terug in slaap valt wanneer je ’s nachts naar het toilet moet. Of een zachte blauwe gloed in de badkamer wanneer je een ontspannend bad neemt.
Dimbaarheid
Dimbare verlichting zorgt voor extra flexibiliteit. Hiermee pas je snel de sfeer van een ruimte aan. Belangrijk om te weten is dat niet elke lamp dimbaar is. Controleer dit voordat je een aankoop doet.
Richtbaarheid
Kijk of het armatuur draaibaar of kantelbaar is als je gericht licht nodig hebt. Denk bijvoorbeeld aan een schilderij dat je wil verlichten via een plafondspot.
Ook bij hang-, tafel- en staanlampen is de lichtverspreiding belangrijk. Sommige lampenkappen laten slechts in één richting licht ontsnappen (bv. een downlighter), terwijl andere de volledige ruimte verlichten (bv. een glazen kap).
Stijl
Uiteraard moet het armatuur bij de interieurstijl passen. Gelukkig is er tegenwoordig een overvloed aan keuze. Modern, klassiek, eigentijds, industrieel, landelijk, vintage… alle ontwerpstijlen komen aan bod.
IP-waarde
Op sommige plaatsen speelt de IP-waarde een rol. Deze waarde zegt hoe goed het armatuur beschermd is tegen stofdeeltjes en vocht:
- IP20: voor droge ruimtes binnen
- IP44: spatwaterdicht (voor badkamers)
- IP65: waterdicht (voor douchezones of buiten)
Overweeg slimme verlichting
Haal nog meer uit jouw lichtplan met slimme verlichting. Loxone biedt een complete oplossing voor de sturing van alle lichtpunten.
- Lichtgroepen: Eenvoudig verlichting opdelen in zones en ze samen schakelen of dimmen.
- Lichtscènes: Diverse sferen oproepen met een of meerdere lampen.
- Automatiseren: Automatiseer de verlichting op basis van de aanwezigheid van personen, tijden en andere parameters.
- Alarm: Integreer de verlichting in de alarminstallatie. Pulserende lampen verjagen inbrekers.
- Notificaties: Stel reminders in, bijvoorbeeld een blauwe lichtpuls in de woonruimte wanneer de wasmachine klaar is.
- Stille bel: Schakel het belgeluid uit wanneer de kinderen slapen en vervang deze door een knipperende tafellamp.
- Aanwezigheidssimulatie: Houd inbrekers weg terwijl je op vakantie bent.
Licht en meer
Loxone doet meer dan lichtsturing. De Miniserver automatiseert ook andere technieken, waaronder de verwarming, ventilatie, zonwering, audio, enz. Het is de meest complete smart home oplossing die momenteel op de markt is.
Nu gratis aanvragen
Dien nu jouw gratis projectaanvraag in of word Loxone Partner in slechts een paar stappen!
Gratis projectaanvraag
Ik ben van plan mijn project met Loxone uit te voeren en zou graag meer info willen.
Loxone Partner worden
Ik wil graag Partner worden en maak alvast een afspraak voor een gratis consult.